Diferencia entre revisiones de «Catalán/Lliçó4a»

Contenido eliminado Contenido añadido
Fertejol (discusión | contribs.)
Minorax (discusión | contribs.)
obs tag
Línea 6:
[[Archivo:Santuario Novelda.jpg|thumb|Santuari. Novelda, País Valencià]]
 
<div class="center">
<big><big>'''Lliçó 4a ~ '' Em dic Pere...'''''</big></big>
</centerdiv>
 
== Lectura ==
Línea 34:
<big>[[Catalán/Exercicis de la quarta lliçó|Exercicis]]>></big>
 
==Gramàtica: V<fontspan colorstyle="color:#FF0000;">'''e'''</fontspan>rbs regulars de la 3a conjugació (verbos regulares de la 3ª conjugación)==
 
En catalán la tercera conjugación puede hacerse de dos formas (3a conjugació '''pura''' i 3a conjugació '''incoativa'''). Normalmente cada verbo de la tercera se conjuga o bien por la forma pura o bien por la incoativa, excepto un número reducido que puede hacerlo por las dos. La mayoría de verbos utilizan la forma incoativa.
 
=== V<fontspan colorstyle="color:#FF0000;">'''e'''</fontspan>rbs purs ===
 
Un ejemplo de conjugación regular pura es el verbo '''dormir''':
Línea 47:
| <u>Persona</u> || colspan="2" | <u>Singular</u> || || colspan="2" | <u>Plural</u>
|- align="center"
| '''1a''' || jo || '''d<fontspan colorstyle="color:#FF0000;">o</fontspan>rmo'''<br />'''d<fontspan colorstyle="color:#FF0000;">o</fontspan>rm'''
|| || nosaltres || '''dormim'''
|- align="center"
| '''2a''' || tu || '''d<fontspan colorstyle="color:#FF0000;">o</fontspan>rms'''
|| || vosaltres || '''dormiu'''
|- align="center"
| '''3a''' || ell, ella || '''d<fontspan colorstyle="color:#FF0000;">o</fontspan>rm'''
|| || ells, elles || '''d<fontspan colorstyle="color:#FF0000;">o</fontspan>rmen'''
|}
 
Línea 121:
'''ajupir''', '''bullir''', '''dormir''', '''esmunyir-se''', '''grunyir''', '''morir''', '''munyir''', '''punyir''', '''retrunyir''', '''sentir''', también siguen este modelo algunos verbos derivados de éste último como son '''consentir''', '''pressentir''', '''ressentir-se'''. Sin embargo los verbos '''assentir''' y '''dissentir''' siguen el modelo incoativo.
 
=== V<fontspan colorstyle="color:#FF0000;">'''e'''</fontspan>rbs incoatius ===
 
Un ejemplo de conjugación regular incoativa es el verbo decidir:
Línea 145:
|}
 
La raíz de decidir es '''decid-'''. Si te fijas la conjugación incoativa es la misma que la pura simplemente en las tres personas del singular y la tercera del plural entre la raíz y la terminación se añaden las partículas '''-<fontspan colorstyle="color:#0000FF;">'''e'''</fontspan>ix-/-<fontspan colorstyle="color:#0000FF;">'''e'''</fontspan>ixe-/-<fontspan colorstyle="color:#0000FF;">'''e'''</fontspan>ix''' o '''-isc/-ixe-/-ix''' para el valenciano (fíjate que sin esa <fontspan colorstyle="color:#0000FF;">'''e'''</fontspan> las diferencias serian mínimas). La primera y la segunda persona del plural coinciden en la pura y en la incoativa.
 
 
Línea 210:
* 100 '''cent'''
* 200 '''dos-cents''' (m.) o '''dues-centes''' (f.)
* 300 '''tr'''<fontspan colorstyle="color:#FF0000;">'''e'''</fontspan>'''s-cents''' (m.) o '''tr'''<fontspan colorstyle="color:#FF0000;">'''e'''</fontspan>'''s-centes''' (f.)
* 400 '''quatre-cents''' (m.) o '''quatre-centes''' (f.)
* 500 '''cinc-cents''' (m.) o '''cinc-centes''' (f.)
* 600 '''sis-cents''' (m.) o '''sis-centes''' (f.)
* 700 '''s'''<fontspan colorstyle="color:#FF0000;">'''e'''</fontspan>'''t-cents''' (m.) o '''s'''<fontspan colorstyle="color:#FF0000;">'''e'''</fontspan>'''t-centes''' (f.)
* 800 '''vuit-cents''' (m.) o '''vuit-centes''' (f.)
* 900 '''n'''<fontspan colorstyle="color:#FF0000;">'''o'''</fontspan>'''u-cents''' (m.) o '''n'''<fontspan colorstyle="color:#FF0000;">'''o'''</fontspan>'''u-centes''' (f.)
* 1.000 '''mil'''
 
Notas:
 
# Como en castellano, en las centenas se diferencia entre masculino y femenino: '''dos-cents h'''<fontspan colorstyle="color:#FF0000;">'''o'''</fontspan>'''mes''' (doscient'''o'''s hombres) '''dues-centes d'''<fontspan colorstyle="color:#FF0000;">'''o'''</fontspan>'''nes''' (doscient'''a'''s mujeres).
# En las centenas tambien se utiliza en catalán '''el guionet'''. La regla para el correcto uso del guión es '''D-U-C''': '''desenes-unitats''' (quaranta-u) i '''unitats-centenes''' (tres-cents). En las otras combinaciones no se utiliza nunca el guión.
# El catalán no hace la distinción del español entre cien y ciento, ambos se dicen en catalán '''cent'''.
Línea 227:
# Para la formación de los miles el catalán sigue el mismo esquema que el castellano:
 
* 2.000 h<fontspan colorstyle="color:#FF0000;">'''o'''</fontspan>mes: '''dos mil'''
* 2.000 d<fontspan colorstyle="color:#FF0000;">'''o'''</fontspan>nes: '''dues mil'''
* 3.425 c<fontspan colorstyle="color:#FF0000;">'''o'''</fontspan>rdes: '''tr'''<fontspan colorstyle="color:#FF0000;">'''e'''</fontspan>'''s mil quatre-centes vint-i-cinc'''
* 4.160 ratolins: '''quatre mil cent seixanta'''
* 10.712 senyores: '''d'''<fontspan colorstyle="color:#FF0000;">'''e'''</fontspan>'''u mil s'''<fontspan colorstyle="color:#FF0000;">'''e'''</fontspan>'''t-centes dotze'''
* 16.000 amics: '''setze mil'''
* 22.322 mans '''vint-i-dues mil tr'''<fontspan colorstyle="color:#FF0000;">'''e'''</fontspan>'''s-centes vint-i-dues''' (f.)
* 33.504 germans '''trenta-tr'''<fontspan colorstyle="color:#FF0000;">'''e'''</fontspan>'''s mil cinc-cents quatre'''
* 46.000 metges '''quaranta-sis mil metges'''
* 59.789 brasileres '''cinquanta-n'''<fontspan colorstyle="color:#FF0000;">'''o'''</fontspan>'''u mil s'''<fontspan colorstyle="color:#FF0000;">'''e'''</fontspan>'''t-centes vuitanta-n'''<fontspan colorstyle="color:#FF0000;">'''o'''</fontspan>'''u brasileres'''
* 67.002 gràcies '''seixanta-s'''<fontspan colorstyle="color:#FF0000;">'''e'''</fontspan>'''t mil dues'''
* 72.913 exercicis '''setanta-dos mil n'''<fontspan colorstyle="color:#FF0000;">'''o'''</fontspan>'''u-cents trezte'''
* 80.000 dimecres '''vuitanta mil'''
* 94.156 cases '''noranta-quatre mil cent cinquanta-sis'''
* 103.004 v<fontspan colorstyle="color:#FF0000;">'''e'''</fontspan>rbs '''cent tr'''<fontspan colorstyle="color:#FF0000;">'''e'''</fontspan>'''s mil quatre'''
* 156.700 fetges '''cent cinquanta-sis mil s'''<fontspan colorstyle="color:#FF0000;">'''e'''</fontspan>'''t-cents'''
* 222.222 resp<fontspan colorstyle="color:#FF0000;">'''o'''</fontspan>stes '''dues-centes vint-i-dues mil dues-centes vint-i-dues'''
* 649.351 caps '''sis-cents quaranta-n'''<fontspan colorstyle="color:#FF0000;">'''o'''</fontspan>'''u mil tr'''<fontspan colorstyle="color:#FF0000;">'''e'''</fontspan>'''s-cents cinquanta-un caps'''
* 1.000.000 de canadencs '''un milió'''
* 1.000.000.000 de valencianes '''un miliard'''