Diferencia entre revisiones de «Esperanto/Gramática/Reglas gramaticales»

Contenido eliminado Contenido añadido
Sin resumen de edición
Sin resumen de edición
Línea 25:
 
Ŝi Ella Ŝia/sia: suyo de ella
 
Ĝi Ello Ĝia/sia: suyo de ello
 
Ni Nosotr@s Nia: nuestr@
 
Ili Ell@s Ilia: suyo de ell@s
 
Línea 42 ⟶ 45:
Ej:
Am-o (amor) Telefon-o (teléfono)
 
Am-a (amoroso) Telefon-a (telefónico)
 
Am-e (amorosamente) Telefon-e (telefónicamente)
 
Am-i (amar) Telefon-i (telefonear)
 
El plural se hace añadiendo la (j) tanto al nombre como al adjetivo.
:Ej: La floroj estas belaj (las flores son bonitas).
:Ej: La arboj estas grandaj (los árboles son grandes).
 
El femenino se hace añadiendo la partícula (-ino) sólo a los nombres.
Línea 73 ⟶ 79:
-os (futuro) Ej: amos = amaré, amarás, amarán, etc.
 
-us (subjuntivo) Ej: amus = amaría, amase, amara, ame, etc.
 
ame, etc.
-u (imperativo) Ej: amu = ama tú, amad vosotros, etc.
 
Línea 105 ⟶ 111:
 
Dis- separación Doni, disdoni (dar, distribuir)
 
Re- repetición Fari, refari (hacer, rehacer)
 
-aĉ despectivo Domo, domaĉo casa/casucha
 
For fuera Iri, foriri (ir, salir fuera)
 
Sam- igual Samtempo (al mismo tiempo)
 
ĵus- recién ĵusvenita (recién venido)
 
Sen- sin Sensento (sin sentido)
 
Ne- No, in- Neekzista (inexistente)
 
Antaŭ- antes Diri, antaŭdiri (decir, predecir)
 
-ar colectivo Arbo, arbaro (árbol, bosque)
 
-eg aumentativo Granda, grandega (grande/inmenso)
 
-et diminutivo Infano, infaneto (niño, niñito)
 
-id descendiente Hundo, hundido (perro/cachorro)
 
-ist Profesión Pano panisto (pan, panadero)
 
-estro mando Urbo, urbestro (ciudad/alcalde)
 
-an Vecino, pertenencia Romo, Romano
 
-ul Un individuo Juna, junulo (joven/un joven)
 
-ec Cualidad abstracta Bela, beleco (bello, belleza)
 
-er Elemento particular Mono, monero (dinero/moneda)
 
-il instrumento Kombi, kombilo (peinar/peine
 
-ej Local, sitio Lerni/lernejo (aprender/escuela)
 
-ad duración Parolo, parolado (palabra/discurso)
 
-ig hacer Morti, mortigi (morir/matar)
 
-iĝi hacerse Morti, mortiĝi (morir/morirse)
 
-ebl posible Vidi, videbla (ver, visible)
 
-em Propenso a Kredi, kredema (creer/crédulo)
 
Y también mediante la composición (como el alemán). Ej fadeno (hilo) metala (metálico)  metalfadeno (alambre) metalfadena (alámbrico), metalfadeni (alambrar), etc, etc…
- Cuadro de Voces Simples: (las que faltan es que apenas se usan)
:Kiu Quién, el cual
Kiu
:Tiu Ese, aquel
Quién, el cual Tiu
:Ĉiu Todos
Ese, aquel Ĉiu
Todos :Neniu Nadie
:Iu Alguien
Nadie Iu
:Kia Qué tipo de
Alguien
:Tia Tal
Kia
:Ĉia Cada
Qué tipo de Tia
:Nenia Ningún,ninguno
Tal Ĉia
:Ia Algún, alguno
Cada Nenia
:Kio Qué?
Ningún,ninguno Ia
:Tio Eso, aquello
Algún, alguno
:Ĉio Todo
Kio
:Nenio Nada
Qué? Tio
:Io algo
Eso, aquello Ĉio
:Kies De quién
Todo Nenio
:Ĉies De todos
Nada Io
:Nenies De nadie
algo
:Ies De alguien
Kies
:Kiom Cuánto
De quién Ĉies
:Tiom Tanto
De todos Nenies
:Iom Un poco
De nadie Ies
:Kiel cómo
De alguien
:Tiel Así
Kiom
:Ĉiel De todos modos
Cuánto Tiom
:Niniel De ningún modo
Tanto Iom
:Iel De algún modo
Un poco
:Kial Por qué?
Kiel
:Tial Por eso
cómo Tiel
:Kiam Cuando
Así Ĉiel
:Tiam Entonces
De todos modos Niniel
:Ĉiam Siempre
De ningún modo Iel
:Neniam nunca
De algún modo
:Kie dónde
Kial
:Tie Allí, ahí
Por qué? Tial
:Ĉie Por eso todas partes
:Nenie En ningún sitio
Kiam
:Ie En algún lugar
Cuando Tiam
:Ĉu = partícula que se usa para preguntar. Ej ĉu vi vidas? Ĉu vi aŭdas? ¿ves? ¿escuchas?
Entonces Ĉiam
:Se = si, Ej: Se vi venas mi iros. Si vienes iré.
Siempre Neniam
:Ĉi = aproximativo, Ej: tiu / tiu ĉi, (ese / este) tie / tie ĉi (allí / aquí).
nunca
:Oni = Impersonal, Ej: Oni diras, (se dice), Oni lernas (se aprende).
Kie
:Pli … Ol = más … que
dónde Tie
:La plej = el más, la más
Allí, ahí Ĉie
:Ke = que, Li diras ke li venas (dice que viene).
Por todas partes Nenie
:Ĉar= por que…, Li venas ĉar ĝi pluvas. (él viene por que llueve)
En ningún sitio Ie
:Ĉe= “anka”, en la casa de, ej. Ĉe Manolo (anka Manolo) 
En algún lugar
Ĉu = partícula que se usa para preguntar. Ej ĉu vi vidas? Ĉu vi aŭdas? ¿ves? ¿escuchas?
Se = si, Ej: Se vi venas mi iros. Si vienes iré.
Ĉi = aproximativo, Ej: tiu / tiu ĉi, (ese / este) tie / tie ĉi (allí / aquí).
Oni = Impersonal, Ej: Oni diras, (se dice), Oni lernas (se aprende).
Pli … Ol = más … que
La plej = el más, la más
Ke = que, Li diras ke li venas (dice que viene).
Ĉar= por que…, Li venas ĉar ĝi pluvas. (él viene por que llueve)
Ĉe= “anka”, en la casa de, ej. Ĉe Manolo (anka Manolo) 
 
(y se acabó, el resto es sólo cuestión de aprender vocabulario)